نهاد نمایندگی رهبری

خلاصه خبر: چکیده سخنان مسئول نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه تربیت مدرس حجت الاسلام و المسلمین دکتر ساداتی نژاد در نشست هم اندیشی استادان با موضوع « وحدت حوزه و دانشگاه ؛ گذشته ،حال و آینده » :

هر شعاري كه داده مي شود بر مبناي يك شعوري است و تا آن شعور و خود آگاهي ايجاد نشود،شعاري به وجود نمي آيد.

علت مطرح شدن شعار وحدت حوزه و دانشگاه؟

براي رسيدن به جواب بهتر گذري داريم به تاريخ معاصر كه در اثر افتراق حوزه و دانشگاه ملت ما دو ضربه سخت خورد، الف:قضيه مشروطه كه با وحدت علماء و روشنفكران به ثمر رسيد ولي در ادامه به سبب اختلافي كه بين اين دو دسته واقع شد اين نهضت روبه افول رفت

ب:قضيه نهضت ملي نفت:در اين قضيه اگر آيت الله كاشاني را مظهر روحانيت بگيريم و دكتر مصدق را نماد دانشگاه،وقتي اين دو شخصيت ملي و مذهبي در كنار هم بوده اند،نهضت ملي پيروز شد و قيام معروف 30 تير از ثمرات همین وحدت بود ولي در ادامه به خاطر اختلاف آيت الله كاشاني و دكتر مصدق نهضت ملي شكست خورد و كودتاي 28 مرداد رقم خورد.

حال مي رسيم به بحث انقلاب اسلامي كه همه ما واقفيم وحدت حوزه و دانشگاه باعث پيروزي انقلاب بود و اصلي ترين مساله انقلاب كه همان نظام سازي بود در سايه همفكري و همراهي حوزه و دانشگاه اتفاق افتاد،بنابراين شعار وحدت حوزه و دانشگاه كه سابقه آن به دوران قبل از انقلاب بر می گردد و تا بعد از انقلاب هم ادامه پيدا كرد،برآمده از شعور و خودآگاهي بود،ولي هنوز هم بعد از گذشت چهار دهه برخي مي گويند مفهوم وحدت چيست؟كه در مورد اين سوال پنج ديدگاه مطرح شده :

الف:رويكرد ساختار گرايانه: در اين رويكرد وقتي مي گويند وحدت حوزه و دانشگاه يعني اين دو نهاد با يكديگر ادغام شوند.

ب:رويكرد اخلاق گرا: ما دو نهاد آموزشي در كشور داريم كه هر دو بايد به پرورش انسان متعالي كمك كنند به قول شهيد مطهري بال علم و ايمان (حوزه تامین کننده بال ايمان و دانشگاه بال علم )و وقتي از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت مي كنيم يعني خروجي اين دو نهاد متمم يكديگر بشود و منجر به پرورش جوان تراز مسلمان بشود و نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاه نماد حضور حوزه در دانشگاه است به اين معنا كه ارزشهاي اسلامي به وسيله اين نهاد در دانشگاه ورود كند.

ج:رويكرد ايدئولوژيك:اين ديدگاه معتقد است بنياد دانشگاه بر مبانی سكولار است و از جامعه غرب كپي برداري شده است در حالي كه مبناي حوزه بر علم ديني است و اين دو نمي توانند با يكديگر سازگاري داشته باشند و اين ديدگاه قائل است كه دانشگاه بايد در حوزه هضم شود.

د:رويكرد تصميم گيري و تصميم سازي:اين رويكرد مي گويد هركدام از حوزه و دانشگاه كار خودشان را بكنند ولي چون الان بايد جامعه را هدايت كنيم در تصميم گيري هاي سياسي،اجتماعي و اجرائي بايد حوزه و دانشگاه با هم همفكري كنند.

ه:رويكرد معرفتي:اين رويكرد در آراء آيت الله جوادي آملي مشهود است و معتقد است براي اينكه يك زندگي سعادتمند داشته باشيم،هم به داده هاي وحياني نيازمنديم و هم داده هاي تجربي و حوزه مهد داده هاي وحياني است و دانشگاه مهد داده هاي تجربي است.

به نظر مي رسد اگر بخواهيم در مورد وحدت حوزه و دانشگاه نظري را انتخاب كنيم خوب است كه يك تلفيقي از پنج رويكرد گذشته استفاده كنيم،اين مباحث مربوط به گذشته بوده است اما آينده،من معتقدم كه به دوراني رسيديم كه اگر از وحدت حوزه و دانشگاه مي خواهيم صحبت كنيم بايد روي هفت مساله فكر كنيم و راهي پيدا كنيم:

مساله 1:دوگانه هويت ملي يا شهروند جهاني:آيا امروز بايد بگوييم كه مي خواهيم هويت ملی خود را حفظ كنيم يا اينكه بگوييم الان بحث سر شهروند جهاني شدن است.

مساله 2:دوگانه منافع ملي يا مصالح اسلام،آيا ما فقط بايد به سرزمين خودمان فكر كنيم يا به فكر مصالح اسلام باشيم.

مساله 3:دوگانه دين حداقلي و دين حداكثري:ما بايد تكليف خودمان را مشخص كنيم كه آيا مي خواهيم دين حداكثري را در جامعه پياده كنيم يا دين حداقلي.

مساله 4:دوگانه مهم بعدي،مساله اين است كه آيا نظام سكولار يا نظام ديني:در اين چهل سال هر چه جلوتر آمديم متاسفانه اين اختلاف بين اين دو ديدگاه بيشتر شد و نتيجه اش اين شد كه وقتي افراد برخي ناملايمات را مي بينند به اين جمع بندي مي رسند كه چه كسي گفته حكومت ديني خوب است.

مساله 5:آيا وابستگي متقابل يا خود كفايي:و هنوز تكليف مشخص نيست كه آيا مي خواهيم براساس شرایط جدید جهانی وارد معادلات اقتصاد جهانی شویم و بر مبنای وابستگی متقابل با جهان کار کنیم و به ضوابط و مقررات جهانی متعهد گردیم یا رویه ای متفاوت در قالب خودکفایی پیگیری نماییم.

مساله 6:آيا علم ديني داريم يا خير؟

یکی از موضوعات بسیار مهم که از ابتدای انقلاب تا امروز مطرح بوده است بحث علم دینی است و بوجود آمدن دانشگاه اسلامی آیا علم دینی و غیر دینی داریم یا خیر .این موضوع در فضای دانشگاه بین نخبگان جای بحث دارد و اجماعی نظری بوجود نیامده است.

مساله 7: و آخرين بحث آيا حكومت ديني يا حكومت دموكراسي و نسبت بين نهادهاي انتصابي و انتخابي در جمهوري اسلامي چيست؟

در پایان باید به این نکته مهم اشاره کنم که مهم ترین رسالت حوزه و دانشگاه پرداختن به این موضوعات و ارائه راه حل برای این دوگانه هاست.