• معماری سیستم‌های کامپیوتری
    مدیر گروه
    دکتر مهدی آبادی

آمار و اطلاعات

.:: دکتری ::.

مهندسی کامپیوتر
معرفی

دوره دکتری مهندسی کامپیوتر بالاترین مقطع تحصیلی در این رشته است که منجر به اعطای درجه دانشگاهی می‌شود. گروه معماری سیستم‌های کامپیوتری به‌صورت مشترک با گروه مهندسی کامپیوتر از طریق آزمون دکتری مهندسی کامپیوتر و نیز استعدادهای درخشان دانشجو می‌پذیرد. هدف دوره دکتری مهندسی کامپیوتر تربیت دانش‌آموختگانی است که بر آخرین یافته‌های علمی در زمینه تخصصی خود اشراف داشته و توانایی آن را داشته باشند که در مواردی که از قبل راه‌حلی برای طراحی یا پیاده‌سازی یک سیستم کامپیوتری وجود ندارد، راه‌حل‌های نوآورانه با قابلیت ارزیابی علمی ارائه دهند. برنامه دوره دکتری نیز مانند دوره کارشناسی ارشد از یک بخش آموزشی و یک بخش پژوهشی تشکیل شده است. مجموعه درس‌های ارائه‌شده برای دوره دکتری مهندسی کامپیوتر با دوره کارشناسی ارشد مشترک است و به تشخیص استاد راهنما انتخاب می‌شود.


.:: کارشناسی ارشد ::.

مهندسی کامپیوتر - گرایش امنیت سایبری ( رایانش امن)
معرفی

امروزه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در به‌کارگیری فناوری اطلاعات و سیستم‌های شبکه‌ای، مسأله امنیت و حریم خصوصی است. با پوشش فراگیر اینترنت در سطح کشور هم‌اکنون بسیاری از خدمات دولتی و خصوصی بر بستر این شبکه ارائه می‌شود. مهاجمین می‌توانند با دسترسی از راه دور به سیستم‌های آسیب‌پذیر، خسارات جبران‌ناپذیری را از نظر مالی، سیاسی، یا امنیتی به کشور وارد کنند. گذشته از این، بسیاری از صنایع و زیرساخت‌های کشور از طریق شبکه کنترل می‌شوند. سوءاستفاده از نقاط ضعف این سیستم‌ها می‌تواند یک کارخانه، شهر، یا حتی کل کشور را فلج کند. گرایش امنیت سایبری (رایانش امن) به‌منظور تربیت نیروی انسانی متخصص دانشگاهی در امن‌سازی سیستم‌ها و مقابله با حملات امنیتی طراحی شده است. دانشجویان این گرایش با اصول برقراری امنیت در هر سیستم نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری آشنا می‌شوند و چگونگی حفاظت از امنیت اطلاعات و حریم خصوصی کاربران را فرا می‌گیرند. همچنین با روش‌های ارزیابی امنیتی و امن‌سازی سیستم‌ها و شبکه‌های کامپیوتری آشنا می‌شوند.
یکی از فعالیت‌های شاخص گروه معماری سیستم‌های کامپیوتری در این گرایش برگزاری سالانه م‍سابقه فتح پرچم (CTF) در سطح بین‌المللی است. همچنین در آزمایشگاه آپا (آگاهی‌رسانی، پشتیبانی و امداد رایانه‌ای) که با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران (مرکز ماهر) راه‌اندازی شده است، به حل مسائل امنیت سایبری کشور با استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی پرداخته می‌شود. در بسیاری از پروژه‌های پژوهشی این گرایش از یادگیری عمیق، یادگیری تقویتی، و سایر روش‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی استفاده می‌شود. همچنین به فناوری‌های نوین مانند زنجیره قالب (بلاکچین) و رمزارزها پرداخته می‌شود. برخی حوزه‌های پژوهشی در این گرایش عبارتند از:
امنیت شبکه و تشخیص نفوذ
کشف آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری
تشخیص تروجان‌های سخت‌افزاری
تحلیل بدافزار
مدیریت اعتماد و حفظ حریم خصوصی
امنیت سیستم‌های توزیع‌شده، اینترنت اشیا و سیستم‌های ابری
امنیت تجارت الکترونیکی، پول دیجیتالی و رمزارزها و استفاده از فناوری زنجیره قالب (بلاکچین) در کاربردهای مختلف
به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی در زمینه‌های ذکرشده


مهندسی کامپیوتر - گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری
معرفی

گسترش روز‌افزون نیاز به سیستم‌های کامپیوتری در حوزه‌های مختلف، نیاز به کارآیی بالاتر، مساحت کمتر، توان مصرفی پایین‌تر، و مقاومت نسبت به تهدیدهای امنیتی از مهم‌ترین چالش‌های پژوهشی در حوزه معماری سیستم‌های کامپیوتری است. در سال‌های اخیر، تحول دیجیتال و ظهور فناوری‌‌های نوین مانند اینترنت اشیاء و محاسبات ابری موجب شده است نیاز به الگوریتم‌های محاسباتی و ‌معماری‌های کارآمد‌تر به‌صورت بسیار جدی‌تری مطرح شود. گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری، با رویکرد رفع چالش‌های ذکرشده، به فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و صنعتی مرتبط با سیستم‌‎های کامپیوتری در سطوح مختلف از سطح ترانزیستور تا سطوح سیستم و شبکه می‌پردازد. برخی حوزه‌های پژوهشی در این گرایش عبارتند از:
شبکه‌های کامپیوتری‌، محاسبات ابری، محاسبات لبه، و اینترنت اشیا‌‌ (IoT)
سیستم‌های محاسباتی نهفته، تقریبی و شبه‌عصبی (Neuromorphic)
ارزیابی و مدیریت کارآیی، دما و مصرف انرژی در سیستم‌های کامپیوتری
امنیت و اعتماد در سخت‌افزار و تشخیص تروجان‌های سخت‌افزاری
پیاده‌سازی سخت‌افزاری الگوریتم‌های رمزنگاری
سیستم‌های قابل بازپیکربندی و معماری‌های FPGA
قابلیت اطمینان و طراحی سیستم‌های تحمل‌پذیر اشکال
روش‌های خودکارسازی در طراحی و سنتز سیستم‌های دیجیتال با ابزارهای CAD
به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی در زمینه‌های ذکرشده


جرم‌یابی دیجیتال
معرفی

با توجه به گسترش روزافزون استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای ارائه و دریافت خدمات مالی، دولتی و شبکه‌های اجتماعی و نیز فعالیت بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها در فضای مجازی (سایبری)، احتمال استفاده از این ابزارها در جرائم مختلف (اعم از جرائم سایبری یا غیرسایبری) افزایش یافته است. لذا، رسیدگی به پرونده‌های قضایی صرفاً با بررسی ادله سنتی امکان‌پذیر نبوده و نیازمند بررسی شواهد دیجیتال است. جرم‌یابی دیجیتال یک موضوع میان‌رشته‌‌ای است که بر گردآوری، شناسایی، مستندسازی و تحلیل شواهد و ادله دیجیتال تمرکز دارد. این رشته در خارج از کشور از اواخر دهه نخست قرن جاری در دانشگاه‌های مطرح جهان ارائه شده است. در داخل کشور نیز برای نخستین بار در دانشگاه تربیت مدرس با یک گرایش کارشناسی ارشد به‌صورت میان‌رشته‌ای با محوریت گروه معماری سیستم‌های کامپیوتری (دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر) و با همکاری دانشکده حقوق راه‌اندازی شده است. دانشجویان این رشته از طریق آزمون ورودی و از بین دانش‌آموختگان کارشناسی مهندسی کامپیوتر یا رشته‌های مرتبط با آن مطابق با ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب می‌شوند.
سبد دروس جرم‌یابی دیجیتال دانشجویان را از یک سو با اصول و مباحث فنی گردآوری، شناسایی، مستندسازی و تحلیل شواهد و ادله دیجیتال، و از سوی دیگر با مباحث حقوقی مرتبط داخلی و بین‌المللی آشنا می‌کند. لذا دانش آموختگان این رشته دانش و مهارت‌های لازم جهت هدایت یا همکاری با تیم‌های تحقیقاتی در رابطه با حملات و جرائم سایبری را به دست می‌آورند. این دانش و مهارت در فضاهای کاری زیر قابل استفاده است:
شرکت‌های خصوصی (فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات)
سازمان‌ها و نهادهای دولتی (نظیر مراکز آگاهی‌رسانی، پشتیبانی و امداد رخدادهای رایانه‌ای (آپا) دانشگاهی و ملی، سازمان فناوری اطلاعات، و واحدهای امنیت شبکه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی)
نهادهای قضایی و پلیسی (کانون وکلا، کارشناسان دادگستری، قوه قضائیه و پلیس فتا)
سایر مشاغل پیشرفته (توسعه نرم‌افزارهای جرم‌یابی، وارسی و ارزیابی نرم‌افزارهای موجود و مدیریت امنیت فضای سایبری)